Kolonoskopia przesiewowa
Opis
Rak jelita grubego jest drugim najczęstszym nowotworem złośliwym w Polsce. Każdego roku rozpoznaje się prawie 20 000 nowych przypadków. Rak jelita grubego rozwija się ze zmian łagodnych, tak zwanych polipów. Taka przemiana trwa najczęściej kilkanaście lat. Dlatego też, poddając się badaniu odpowiednio wcześnie i usuwając polipy można zapobiec rozwojowi raka. Wcześnie wykryty rak jest również bardzo często wyleczalny.
Garść statystyk
Codziennie 28 osób umiera w Polsce na raka jelita grubego. Dzięki badaniom przesiewowym mamy szansę zmniejszyć ryzyko śmierci z powodu raka jelita grubego o 60-90 proc. Badanie wykrywa polipy u ponad 25 proc. badanych, a ich usunięcie znacznie ogranicza ryzyko choroby. Bezobjawowy rak wykrywany jest u 1 na 125 badanych.
Częstość występowania polipów i ryzyko ich zezłośliwienia wzrasta z wiekiem. Znacząca większość nowych zachorowań występuje u osób po 65 roku życia. Objęcie programem kobiet i mężczyzn między 50 a 65 rokiem życia ma na celu wykrycie zmian potencjalnie wyleczalnych. W tym wieku 25 % osób ma polipy, a 5% jest zagrożonych rozwojem raka.
Ponadto ryzyko zachorowania na raka jelita grubego jest wyższe u osób, których bliscy krewni mieli rozpoznany ten nowotwór oraz u osób mających chorobę zapalną jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego).
Dla kogo badanie?
Informacje ogólne:
Kolonoskopię możesz zrobić, jeśli jesteś w grupie osób w wieku:
- od 50 do 65 lat, niezależnie od wywiadu rodzinnego,
- od 40 do 49 lat, które mają krewnego pierwszego stopnia, u którego rozpoznano raka jelita grubego,
I nie występują u Ciebie żadne ze wskazanych objawów:
- krew w kale/anemia
- niezamierzone chudnięcie
- zmiana rytmu wypróżnień
Oraz jeżeli w przeciągu ostatnich 10-ciu lat nie miałeś wykonywanego badania kolonoskopii.
Przygotowanie do badania
Aby dobrze uwidocznić jelito musi się je oczyścić z resztek pokarmowych i kału. W tym celu należy ściśle przestrzegać poniższych wskazówek, a w szczególności dotyczących diety i spożycia środka oczyszczającego jelito - CitraFleet
1. Informacje ogólne:
Na badanie kolonoskopii/sigmoidoskopii/polipektomii należy się zgłosić 50 minut przed umówioną godziną badania z osobą towarzyszącą, która odbierze pacjenta po badaniu do domu.
Należy przynieść ze sobą:
- podpisany formularz zgody na kolonoskopię/sigmoidoskopię
- dotychczasowe wyniki gastroskopii, kolonoskopii i opisy histopatologiczne wycinków
- informacje o uczuleniach na leki i środki chemiczne
- karty informacyjne dotyczące przebytych zabiegów operacyjnych - jeżeli były operacje w obrębie jamy brzusznej
- u osób biorących leki przeciwzakrzepowe badanie INR, nie starsze niż 5 dni
- jeżeli są potrzebne okulary do czytania, proszę je zabrać ze sobą
2. Dieta:
Przez 3 dni przed planowaną kolonoskopią:
- Bezwzględnie nie należy jeść pieczywa z ziarnami, owoców pestkowych (np. winogron, pomidorów, kiwi, truskawek) oraz nasion słonecznika, siemienia lnianego, maku i sezamu (pestki i nasiona zalegające w jelicie utrudniają badanie)
- poza tym zwykła dieta.
W przeddzień badania:
- lekkostrawne ubogoresztkowe śniadanie (bez warzyw i owoców, bez ziaren zbóż): bułka lub chleb z masłem, z serem, jajkiem na twardo, wędliną, można pić w dowolnej ilości: herbatę, kawę bez fusów - czarną lub z mlekiem, klarowny sok, kompot bez owoców, wodę,
- około godz. 13.00-15.00 można zjeść zupę typu krem albo przecedzony bulion, (rosół bez makaronu i bez warzyw)
- od godziny 15.00 nie można jeść żadnych posiłków- można tylko pić klarowne płyny (wodę, herbatę, sok, kompot bez owoców)
- można ssać landrynki.
W dniu planowanej kolonoskopii:
- nie można jeść żadnych posiłków - można tylko pić klarowne płyny (wodę, herbatę do 4 godzin przed badaniem dla osób, która mają mieć badanie w znieczuleniu dożylnym). Osoby, które mają badanie w znieczuleniu miejscowym mogą pić cały czas przed badaniem.
- można ssać landrynki.
3. Spożycie środka oczyszczającego jelito – CitraFleet
Zwykle stosuje się środek oczyszczający CitraFleet. U osób z chorobą nerek, niewydolnością nerek, osób z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego, osób w podeszłym wieku, kobiet w ciąży wymagane jest przygotowanie do badania środkiem Fortrans. Środek do oczyszczenia jelita (zarówno Moviprer, CitraFleet jak i Fortrans) dostępny jest w aptece na podstawie recepty, którą może wypisać każdy lekarz. Zastosowanie się do poniższych zaleceń ma istotne znaczenie dla bezpiecznego i skutecznego wykonania badania.
Przygotowanie do kolonoskopii z Citrafleet:
Wypicie całych dwóch porcji roztworu CitraFleet oraz dodatkowych 2 litrów klarownych niegazowanych napojów (np. wody lub napojów izotonicznych) po każdej porcji roztworu, zgodnie z poniższym schematem zapewnia dobre oczyszczenie jelita. Wypicie mniejszej ilości roztworu i/lub niegazowanych napojów może spowodować niewystarczające oczyszczenie jelita i konieczność powtórzenia badania.
Przed badaniem kolonoskopii należy wypić roztwór środka oczyszczającego CitraFleet – są trzy możliwości, w zależności od ustalonej godziny kolonoskopii:
Kolonoskopia w godzinach porannych – do godziny 12:00:
Jeżeli kolonoskopię zaplanowano rano (do godziny 12:00) należy wypić odpowiedni roztwór środka przeczyszczającego CitraFleet w dwóch porcjach w następujących godzinach:
- Pierwszą porcję należy wypić popołudniu w dniu poprzedzającym badania – najlepiej około godziny 18:00. Należy rozpuścić jedną saszetką w 150 ml wody, zamieszać i natychmiast wypić (jeśli po zamieszaniu roztwór zrobi się ciepły to należy odczekać do ostudzenia), a następnie, po 10 minutach od spożycia preparatu, wypić 2 litry klarownych płynów.
- Drugą porcję należy wypić około 4 godziny przed planowaną godziną badania – należy rozpuścić drugą saszetką CitraFleet w 150 ml wody i szybko wypić, a następnie, po 10 minutach od spożycia preparatu wypić 2 litry klarownych płynów (najlepiej napoje wielo-elektrolitowe).
Powstaje ciepły, mętny roztwór
Wypij dodatkowo 2 litry niegazowanych napojów (np. woda, herbata, kompot). w ciągu 2 godzin
Kolonoskopia w godzinach 12:00 - 15:00:
Jeżeli kolonoskopię zaplanowano w południe lub wczesnym popołudniem (w godzinach 12:00 - 15:00) należy wypić odpowiedni roztwór przeczyszczający w dwóch dawkach – pierwszą w dniu poprzedzającym badanie, a drugą trzy godziny przed badaniem:
- Pierwszą porcję należy wypić wieczorem w dniu poprzedzającym badanie – najlepiej około godziny 20.00. Należy rozpuścić jedną saszetką w 150 ml wody, zamieszać i natychmiast wypić (jeśli po zamieszaniu roztwór zrobi się ciepły to należy odczekać do ostudzenia), a następnie, po 10 minutach od spożycia preparatu, wypić 2 litry klarownych płynów.
- Drugą porcję należy wypić rano w dniu badania – 4 godziny przed zaplanowaną godziną badania - należy rozpuścić drugą saszetką CitraFleet w 150ml wody i szybko wypić, a następnie, po 10 minutach od spożycia preparatu wypić 2 litry klarownych płynów (najlepiej napoje wielo-elektrolitowe).
Powstaje ciepły, mętny roztwór
Wypij dodatkowo 2 litry niegazowanych napojów (np. woda, herbata, kompot). w ciągu 2 godzin
Kolonoskopia w godzinach popołudniowo-wieczornych – po 15:00:
Jeżeli kolonoskopię zaplanowano późnym popołudniem (po godzinie 15:00) należy wypić odpowiedni roztwór przeczyszczający w dwóch dawkach w dniu badania rano:
- Pierwszą porcję należy wypić rano około 5:00 – 6:00 w dniu badania. Należy rozpuścić jedną saszetką w 150 ml wody, zamieszać i natychmiast wypić (jeśli po zamieszaniu roztwór zrobi się ciepły to należy odczekać do ostudzenia), a następnie, po 10 minutach od spożycia preparatu, wypić 2 litry klarownych płynów.
- Drugą porcję należy wypić w dniu badania – 4 godziny przed zaplanowaną godziną badania - należy rozpuścić drugą saszetką CitraFleet w 150ml wody i szybko wypić w ciągu 10 minut, a następnie, po 10 minutach od spożycia preparatu, wypić 2 litry klarownych płynów (najlepiej napoje wielo-elektrolitowe).
Powstaje ciepły, mętny roztwór
Wypij dodatkowo 2 litry niegazowanych napojów (np. woda, herbata, kompot). w ciągu 2 godzin
4. Espumisan
Dodatkowo można zażyć 3 kapsułki Espumisanu wieczorem w przededniu badania i 3 kapsułki Espumisanu w dniu badania rano.
5. Przyjmowanie leków
W dniu badania należy zażyć rano leki przyjmowane na stałe i popić wodą - najlepiej 2 godziny przed lub po spożyciu preparatu przeczyszczającego – chyba, że ustalono inaczej podczas wizyty poprzedzającej badanie. Doustne preparaty żelaza należy odstawić na 5 dni przed planowanym badaniem.
Gdzie wykonasz badanie?
Badania wykonywane są w placówkach Allmedica: